De juiste houding tijdens een presentatie
Presenteren is veel meer dan een goed verhaal houden. Je houding speelt namelijk een grote rol en bepaalt of toehoorders je vertrouwen, je geloofwaardig vinden en of ze zich gemakkelijk door jou laten meenemen in je verhaal. Wat de goede houding allemaal behelst, dat leggen we je uit in deze blog.
Bij een juiste houding denken veel mensen aan hoe je er letterlijk bij staat. Bijvoorbeeld rechtop of in elkaar gedoken. Maar een juiste houding gaat veel verder dan alleen een goede lichaamshouding. Het hangt ook samen met beweging, gebaren die je maakt, je stemgebruik en je manier van kijken. Het is het samenspel tussen deze elementen dat maakt hoe jij op je publiek overkomt.
De 7-38-55 regel
Hoe belangrijk overeenstemming tussen wat je zegt, hoe je het zegt en op welke wijze je dit non-verbaal ondersteunt is, blijkt uit de 7-38-55 regel van Albert Mehrabian, jarenlang hoogleraar psychologie aan de UCLA Universiteit in Los Angeles.
In 1971 publiceerde Mehrabian een studie over de impact van verbale boodschappen tegenover non-verbale. Hij onderzocht situaties waarin sprake was van incongruentie tussen wat iemand zegt en zijn of haar stemgebruik en lichaamstaal. Hij kwam daarbij tot de conclusie dat mensen gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal eerder geloven dan woorden, zodra deze niet met elkaar stroken. Dat geldt ook wanneer het stemgebruik niet rijmt met de verbale boodschap die wordt gegeven. Met ander woorden: hóe iemand iets zegt, weegt zwaarder dan wát iemand zegt, zodra dit niet met elkaar in overeenstemming is. De verdeling is daarbij als volgt:
- 55 procent visueel (lichaamstaal, houding, gebaren);
- 38 procent vocaal (stemhoogte, toon, stemvolume, intonatie);
- 7 procent verbaal (woordgebruik).
Dit betekent in de praktijk dat, wanneer jij jouw toehoorders hartelijk welkom heet en daarbij niet blij, maar nors kijkt, jouw publiek meer waarde hecht aan je gezichtsexpressie, dan aan jouw woorden. Ze zullen zich niet welkom voelen. Dat gebeurt ook wanneer je stem in dit geval boos of nors klinkt.
Spreek je een menigte toe met de woorden: ‘Wij zijn winnaars’, en je staat er als een zoutzak bij, dan neem je fysiek een verkeerde houding aan en word je niet serieus genomen.
Zeg je: ‘Je kunt me vertrouwen’, onderwijl het hoofd afwendend, dan neem je eveneens een slechte houding aan en roep je eerder wantrouwen op.
En vertel jij over de fantastische voordelen van jouw dienst of product, maar blijkt uit jouw stemgebruik en lichaamstaal iets heel anders, dan breng je mensen aan het twijfelen of geloven ze er helemaal niets van.
Tips voor een goede houding tijdens het presenteren
Een goede houding bestaat dus uit verschillende componenten die je allemaal goed onder de knie mag hebben en in overeenstemming moeten zijn met elkaar. Wat dit betekent in de praktijk lees je in de tips hieronder die je helpen om met een juiste houding een dijk van een presentatie te geven.
Fysieke houding tips
Neem plaats in het midden voor je publiek. Zodat je letterlijk in het middelpunt van de belangstelling staat. Laat je dit na, dan lijkt het alsof je niet in iedereen evenveel geïnteresseerd bent. En je alleen contact wilt maken met de mensen die (al naar gelang de plaats waar je bent gaan staan), links of rechts in het publiek zitten.
Ook wanneer het noodzakelijk is om presentatiesoftware te gebruiken, is het de bedoeling dat jij in het midden voor je publiek gaat staan. En dus niet aan de zijkant, zoals zo vaak gebeurt wanneer er in het midden op een scherm of achterwand wand sheets worden geprojecteerd. Neem je wel plaats aan de zijkant, dan cijfer je jezelf weg. Je maakt met deze houding een statement dat de sheets belangrijker zijn dan jij en wat je te vertellen hebt.
Natuurlijk wil je niet dat de beamer plaatjes op jou projecteert. Dat ziet er niet uit. Zet dus net genoeg pasjes opzij om dit te voorkomen. Je staat dan niet precies in het midden, maar wel zo dicht mogelijk als het maar kan. Deins er ook niet voor terug om het beeld zo nu en dan uit te zetten.
Zelfverzekerd staan
Neem plaats op de plek waar je jouw presentatie gaat geven met je voeten stevig op de grond. Zorg ervoor dat je staat met een rechte rug, je schouders naar achteren, je borst vooruit en je hoofd rechtop. Dit laat zien dat je zelfverzekerd bent en vertrouwen hebt in de boodschap die je gaat delen.
Open houding
Zorg voor een open houding. Dat betekent dat jij je armen niet gekruist houdt en ook andere gesloten lichaamstaal vermijdt. Ontspan je schouders. Laat je armen losjes langs je lichaam hangen. Je handen mogen eveneens ontspannen zijn. Bal ze dus niet tot vuisten. En ga ook niet aan je kleding zitten friemelen.
Zorg ervoor dat je knieën niet op slot zitten en je gewicht ietwat op de bal van je voorvoet rust. Je bent zo op een prettige wijze naar je publiek toe gericht. Ook is het nu mogelijk om tijdens het spreken even van je ene been op het andere te gaan staan. Dit nodigt je publiek uit om naar je te luisteren en je boodschap te accepteren.
Kijk-tips voor een goede houding
Kijk rond of iedereen bereid is om naar je te luisteren. Je ogen blijven daarbij in het midden, dus draai je hoofd goed mee in de richting waarin je kijkt.
Contact maken
Zie je een groepje mensen praten? Laat je blik op hen rusten totdat zij stil zijn. Herhaal dit totdat iedereen zijn mond houdt en jouw kant op kijkt. Zijn er mensen bezig met hun mobiel? Blijf ook in dit geval gericht kijken, totdat je de aandacht hebt. Wacht totdat het stil is. En regisseer dan nog even kort de stilte door rond te blijven kijken. Begin dan pas met spreken.
Laat tijdens het spreken eveneens je blik van links naar rechts langs de aanwezigen glijden. Je maakt zo contact met je toehoorders en blijft dit contact vasthouden. Het toont dat je oprecht bent en interesse hebt in je luisteraars. Je publiek voelt zich door jou gezien.
Tips omtrent bewegen en gebaren
Dat ruimte innemen belangrijk is tijdens het geven van een presentatie staat buiten kijf. Maar het is niet iets wat je letterlijk moet nemen als je geen hele grote groepen toespreekt. Ga dus niet over het hele podium bewegen als je een presentatie houdt die niet langer duurt dan 20 minuten en je niet meer dan 60 luisteraars hebt. Je straalt dan veel meer rust en zelfvertrouwen uit en je publiek zal aandachtiger naar je luisteren wanneer jij binnen die vierkante meter blijft. Een stapje naar voren of naar achteren zetten mag natuurlijk wel.
Non verbaal
Ondersteun wat je zegt non-verbaal. Ga het niet instuderen, want dat komt gekunsteld over. Zie voor je wat je wilt vertellen en geef dat door. De juiste gebaren volgen automatisch. Het houdt je publiek betrokken en helpt om belangrijke punten te benadrukken.
Stemgebruik tips
Je stem is een krachtig instrument. Wisselingen in volume, van spreektempo en van hoog naar laag, maken jou en je boodschap boeiend en geloofwaardig. Spreek bijvoorbeeld harder als je over iets vertelt dat hard klinkt en zachtjes als iets zacht is. Versnel je spreektempo als iets snel is en spreek langzaam als dat passend is. Las ook regelmatig een spreekpauze in. Het brengt spanning en dynamiek in je verhaal. Door te variëren in hoge en lage tonen en alles wat daar tussenin zit, voeg je emotie toe. Je kunt je deze manier van spreken eigen maken door bijvoorbeeld hardop sprookjes voor te lezen, zoals je dat voor kinderen zou doen.
Meer leren?
Vanzelfsprekend wordt er veel aandacht besteed aan de juiste houding tijdens onze presentatietrainingen. Wil je een training volgen waarbij er veel ruimte is voor oefenen in de praktijk en het implementeren van nuttige feedback?
HET BOEK! “Vroeger had ik spreekangst”
