Stopwoorden afleren| Tips
Ja…, dus…, kijk…, zeg maar…, eigenlijk…
Iedereen gebruikt wel eens stopwoorden. En stopklanken zoals uhm, uhh. Of je schraapt tijdens het spreken je keel. Als je dit teveel doet tijdens een presentatie, komt dat je verhaal niet ten goede. Waarom gebruiken we stopwoorden en stopklanken? En hoe kom je er vanaf?
Veel mensen hebben er geen idee van dat ze stopwoorden gebruiken, tot een ander hen erop wijst. Ze herhalen keer op keer hetzelfde woord, of een groep woorden die inhoudelijk niets toevoegen aan wat zij willen zeggen. In veel gevallen hebben stopwoorden zelfs een negatief effect op je verhaal:
- Stopwoorden maken je verhaal regelmatig minder duidelijk, of zwakken je boodschap af. Voorbeelden daarvan zijn woorden als: ‘eigenlijk’ en ‘zeg maar’.
- Stopklanken als uhm of uh zorgen voor haperingen en een teveel ervan maakt dat je toehoorders je als onprofessioneel of onzeker kunnen gaan zien.
- Veelvuldig je keel schrapen tijdens een presentatie wekt irritatie op.
Waarom gebruiken we stopwoorden?
Het gebruik van stoppers kan allerlei oorzaken hebben. Het kan een gevolg zijn van zenuwen, te snel praten of niet goed voorbereid zijn. Stopwoorden worden ook regelmatig gebruikt om tijd op te vullen om na te kunnen denken over een volgende zin.
Veel mensen gebruiken stopwoorden in het dagelijks leven ook en nemen ze mee in hun presentaties. Alles is dan bijvoorbeeld ‘super’ of ‘top’, tot in het absurde toe. Je begrijpt dat zo’n woord waarmee je iets hoog kwalificeert, of iemand complimenteert, al snel aan kracht verliest als alles zo ongeveer ‘top’ of ‘super’ is, of niet serieus genomen wordt.
Andere voorbeelden van stopwoorden zijn:
- Dus
- Ja
- Oké
- Kijk
- Echt
- Even
- Eigenlijk
- Natuurlijk
- Uiteraard
- Bijvoorbeeld
- Enzovoort
- Gewoon
- Inderdaad
- Absoluut
Ook combinaties van meer woorden worden gebruikt zoals:
- Zeg maar
- In principe
- Als het ware
- Bij wijze van spreken
- Op zich
- Eerlijk gezegd
- Of zo
- Nou ja
- Snap je
- Weet je wel
Stoppen met stoppers; zo doe je dat!
Mag je dan geen enkele keer een stopwoord(reeks) of -klank gebruiken? Nee, dat is echt niet nodig. Iedereen gebruikt die woorden wel eens een keertje, of zegt uh of eh… En als het niet te vaak gebeurt maakt het je juist geloofwaardiger. Niemand is tenslotte perfect. Maar zodra het structureel wordt en dus hinderlijk, is het zaak er iets aan te doen. Hoe je dat doet, lees je in de stappen en tips hier onder.
Stap 1: Inventariseer jouw stopwoorden
Check of jij stopwoorden of klanken gebruikt. Vraag het aan anderen. En ook welke woorden dat zijn. Schrijf ze op, zodat het goed doordringt tot je om welke woorden het gaat.
Vraag anderen of ze je er voortaan op willen wijzen, zodra je zo’n stopwoord (of woordenreeks) gebruikt. Bijvoorbeeld door met hun vingers te knippen of in de handen te klappen, zodat je er achter komt wanneer je stopwoorden gebruikt. Of neem jezelf op en luister het terug.
Stap 2: Ontdek het patroon
Vaak worden stopwoorden en -klanken gebruikt om bedenktijd te kopen om je volgende zin te bedenken. Het kan ook zijn dat stopwoorden en klanken om een andere reden worden gebruikt. Misschien bezig je ze voordat je een moeilijk woord uitspreekt. Het kan ook zijn dat je de materie waar je over spreekt niet voldoende beheerst, zodat je gaat zoeken naar woorden en je tijd opvult met stoppers. Of dat je gaat haperen van de zenuwen. Ga na bij jezelf of je een patroon ziet.
Stap 3: Ga niet overdrijven
Je bewust worden van stopwoorden is belangrijk, maar ga je niet verwoed focussen op het vermijden van stopwoorden of klanken, want dat werkt averechts. Wat wel werkt is je richten op waar jij wel naartoe wilt. En dat is een boeiende presentatie geven. De volgende 2 stappen helpen je hierbij:
Stap 4: Kies voor de juiste voorbereiding
Bereid je voor op het overbrengen van je boodschap. Dit betekent: zorg dat je kennis van het onderwerp up to date is. En dat je weet wat je publiek van jou verwacht. Hoe meer kennis je hebt over het onderwerp waarover je spreekt, en op de hoogte bent van wat jouw toehoorders van jou willen weten, hoe vloeiender je verhaal zal klinken.
Stap 5: Gebruik de stille kracht
Vervang stopwoorden, stopklanken of het schrapen van je keel om tijd op te vullen voortaan door spreekpauzes. Een stilte inlassen komt heel natuurlijk over. En je geeft zo je toehoorders de kans om je verhaal in te laten dalen.
SPREEK oplossingen bij stopwoorden
Gebruik jij stopwoorden om tijd te creëren voor het bedenken van je volgende zin, voorafgaand aan moeilijke woorden, bij overgangen, etc? Tijdens de training Spreken in het Openbaar leren wij je een spreektechniek die aan het denken voorbij gaat én trainen je in het inlassen van spreekpauzes.
HET BOEK! “Vroeger had ik spreekangst”
