Stotteren door trauma

Stotteren kan het gevolg zijn van een fysiek of emotioneel trauma. Wat dit betekent en hoe je het beste om kunt gaan met stotteren als gevolg van een traumatische ervaring, lees je in dit artikel.

Over het algemeen wordt stotteren gezien als iets wat in de kindertijd ontstaat. Het gebeurt niet vaak dat mensen pas op latere leeftijd als ze volwassen zijn, opeens gaan stotteren. Is dat wel het geval, dan gaan er meestal traumatische ervaringen aan vooraf.

Dat het bij stotteren gaat om aangeleerd gedrag is allang achterhaald. Want stotteren begint meestal als je draaglast groter is geworden dan je draagkracht. Het kan een fysiek trauma zijn of een trauma op het emotionele vlak.

Ook bij kinderen die gaan stotteren, kan dit het gevolg zijn van een traumatische gebeurtenis. Sommige kinderen hebben even last van een stotter die vanzelf weer overgaat als er geen aandacht aan wordt besteed. Maar wordt daar voor het kind op een negatieve of vervelende manier aandacht aan gegeven, dan kan ook zo een trauma ontstaan.

Stotteren door een fysiek trauma

Voorbeeld van een fysiek trauma is hersenletsel dat wordt veroorzaakt door een ongeluk of een hersenbloeding. Dit kan je spraak aantasten en ervoor zorgen dat je gaat stotteren. Andersom komt overigens ook voor. Dat mensen die stotteren na een hersentrauma opeens vloeiend gaan spreken.

Stotteren door emotioneel trauma

Dat emotionele trauma’s die niet goed verwerkt worden kunnen leiden tot psychische klachten, lichamelijke klachten en depressie is algemeen bekend. Maar het kan ook invloed hebben op spraakmotorische processen en het vloeiende verloop van je spreken. Symptomen zijn dat je opeens gaat haperen en hakkelen en moeite krijgt met het uitspreken van bepaalde klanken of in lettergrepen blijft hangen.

Emotionele trauma’s, ontstaan bijvoorbeeld na een nare gebeurtenis zoals het overlijden van een dierbare, een scheiding of verhuizing. En leidt tot symptomen van stotteren, helemaal bij mensen die al eens haperden of moeilijker uit hun woorden kwamen. Naast spanningen en emoties kan ook moeheid stotteren veroorzaken of verergeren.

Stotteren door pesten

Een ander voorbeeld van een trauma dat kan leiden tot stotteren is pesten. Langdurig gepest worden leidt vaak tot een laag zelfbeeld, en psychische klachten, zoals de intense angst om jezelf uit te drukken en de vrees voor negatieve reacties daarop.

Deze grote spanning en bijkomende emoties maken de trauma last groot en kan je vermogen om te spreken zonder haperen dan ook enorm belemmeren. Het kan zelfs leiden tot spreekangst. De traumatische ervaring zorgt er dan voor dat je situaties gaat vermijden waarin van je wordt verwacht dat je spreekt.

Complex trauma

Complexe trauma’s die een enorme impact hebben op je leven zoals verwaarlozing, mishandeling, seksueel misbruik en andere vormen van geweld resulteren vaak in psychotrauma of ptss. Trauma behandeling biedt dan uitkomst. Vanzelfsprekend kan ook in deze gevallen stotteren voorkomen.

Wat kun je doen tegen stotteren door trauma

Stotteren als gevolg van een schokkende gebeurtenis, zoals het overlijden van een dierbare of een scheiding, gaat meestal na verloop van tijd vanzelf weer over. Wanneer je er erg mee bezig bent, steeds bang bent dat je gaat stotteren of haperen en je spraak onder controle wilt krijgen, loop je echter kans dat je klachten verergeren en dat je situaties gaat vermijden. Het beste is om er geen punt van te maken en het los te laten.

Loslaten begint met acceptatie

Loslaten is erkennen dat iets nou eenmaal heeft plaatsgevonden en je daar helemaal niets aan kunt veranderen. Het is zoals het is, accepteer dat, hoe erg het ook is wat je is overkomen. Daarmee keur je het niet goed, maar erken je dat je geen controle over het verleden hebt.

Want je kunt het verleden niet overdoen en daarmee het trauma ongedaan maken. Verzet tegen iets wat al is gebeurd geeft stress en kost heel veel energie. Acceptatie geeft rust.

Wat wil ik wel?

De kunst is om voortaan weg te blijven van ‘dit wil ik nooit meer’ en het te transformeren naar: wat wil ik vanaf nu wel? Zo blijf je weg van het verleden en komt er ruimte voor nieuwe dingen in je leven.

Verleden loslaten en vergeven

Loslaten en vergeven gaan vaak hand in hand. Met name als je kampt met een ernstige traumatische gebeurtenis met heftige emoties. Hier onder vind je 4 manieren waarop je met vergeving aan de slag kunt gaan.

1. Vraag je eens in alle oprechtheid af hoe jij je zonder de gedachten die je bijvoorbeeld boos maken zou voelen. ‘Hoe zou het zijn als ik dit niet denk…?’ Kijk eens wat dit met je doet!
2. Als je visueel bent ingesteld, kun je je voorstellen dat je alles wat je dwars zit over die ander in een grote rugzak meezeult. Je kunt deze rugzak in je verbeelding afdoen en achterlaten. Stel je dan voor hoe fijn het voelt om bevrijd van alle zware ballast en zoveel lichter door het leven te gaan.
3. Bedenk wat je graag van de persoon die je onrecht heeft aangedaan zou willen. Stel je dan eens in gedachten voor dat die ander dit tegen je zegt, of doet. En neem er de tijd voor.
4. Ben je boos op of teleurgesteld in jezelf? Pas dan ook beslist vergeving toe. Niemand is volmaakt. Fouten bestaan niet, alleen leermomenten. Als je jezelf vergeeft, kun je weer in alle vrijheid verder.

Stotteren oplossen

Lees hier meer over oorzaken van stotteren en het behandelen van stotteren

Wil je hulp van ons om (weer) vloeiend te leren spreken? SPREEK biedt een stottertherapie die anders is dan alle andere therapieën op het gebied van stotteren. Bekijk hier ons trainingsaanbod.