Waarom stotteren geen spraakprobleem is | 6 tips tegen stotteren

Wie denkt dat stotteren een spraakprobleem is, zit in de meeste gevallen fout. Want volzinnen uitspreken zonder te haperen, dat kan het gros van de stotteraars best. Alleen; het lukt ze niet in bepaalde situaties. Waarom dit zo is, lees je in dit artikel. Ook geef ik je mijn 6 beste tips tegen stotteren.

Een praktijkvoorbeeld

Een aantal jaar geleden werd mijn praktijk bezocht door een 17-jarige stotteraar die 2 minuten nodig had om zijn voornaam uit te spreken. Ik informeerde of hij een vriendin had. Dit bleek zo te zijn. Toen ik doorvroeg, werd duidelijk dat hij nooit stotterde als hij intiem met haar was.

De jongen bleek in zijn vrije tijd een fervent voetballer te zijn. En toen ik hem vroeg: ‘Stel je staat vrij voor de goal en vraagt om de bal, ga je dan stotteren?’, antwoordde hij: ‘Nee.’

Ik keek niet op van zijn antwoorden. Want zo kent bijna iedere stotteraar situaties waarin het spreken wel vloeiend gaat.

In het nu stottert niemand

Wat is namelijk het geval? Zodra je helemaal in het nu bent, gaat alles (waaronder ook het spreken) vanzelf. Dit komt omdat je dan volledig in contact bent met de werkelijke wereld. En dat is alleen mogelijk als je je visuele systeem goed gebruikt.

Daarmee leg ik meteen de vinger op de zere plek. Want stotteren is, zo ontdekte ik al meer dan 25 jaar geleden, geen spraak- maar een visueel probleem.

Het gaat altijd fout wanneer je als stotteraar gaat staren en naar binnen keert. Iets wat onbewust gebeurt zodra je in een situatie terecht komt waarin je zou kunnen gaan stotteren. Je bent dan volledig gefocust op je spraak. En neemt de werkelijke wereld om je heen nauwelijks meer waar.

Er is geen controle

Wat je doet is uit alle macht proberen om controle te krijgen over je spreken. Het gevolg is dat je juist gaat stotteren. Want zodra je iets onder controle wilt hebben, of het nu stotteren is, of een snel kloppend hart, blozen, zweten, of iets anders, dan neemt het in hevigheid toe.

Iemand die daarover kan meepraten is Tristan. Hij is sinds enkele jaren presentatietrainer bij Spreek.nl. Hij spreekt moeiteloos groepen mensen toe. Maar dat was vroeger wel even anders.

Toen Tristan 7 jaar was, was hij zich er niet van bewust dat hij stotterde. Totdat hij op een dag bij een vriendje speelde en diens moeder tegen hem zei: ‘Hé, Tristan! Volgens mij ben je minder aan het stotteren, klopt dat?’

Stotteren verergert door nadenken

Dit was hét moment waarop het stotterprobleem van Tristan ontstond. Zelf had hij er nooit bij stilgestaan dat hij weleens haperde, maar vanaf die tijd ging hij nadenken wanneer hij sprak. En probeerde uit alle macht het stotteren onder de controle te krijgen. Het stotteren verergerde hierdoor, terwijl hij er anders, zoals veel jonge kinderen, gewoon overheen zou zijn gegroeid.

Bij Spreek.nl is Tristan gelukkig definitief van het stotteren afgekomen. Niet door te focussen op zijn spraak, maar door te leren hoe hij zijn visuele systeem goed inzet, zodat hij niet gaat staren en naar binnen keert. En dit te combineren met de overige inzichten, gereedschappen en tips tegen stotteren die wij hem gaven.

6 gouden tips tegen stotteren

Zoals je inmiddels begrepen zult hebben, is waarnemen een belangrijk fundament van onze stotteraanpak. Wil je ook leren om je visuele systeem voor in plaats van tegen je te laten werken? Hieronder deel ik 6 tips die je zullen helpen als je er serieus mee aan de slag gaat.

Tip 1: Houd je ogen beweeglijk

Houd je ogen altijd beweeglijk. Waar je ook bent en wat je ook doet. Kijk om je heen en neem alles waar met milde aandacht. Dus zonder alles daadwerkelijk te benoemen.

Tip 2: Eerst ruimte dan mensen

Zie eerst ruimte en dan pas mensen. Zo worden anderen een klein onderdeel van een veel grotere visuele wereld en dat geeft rust. Hoe méér je waarneemt van de ruimte waarin jij je bevindt en alles wat daarin te zien is, hoe béter jij je gaat voelen. Je lichaam gaat open, je krijgt energie, alles kan doorstromen en je voelt je sterker en positief.

Tip 3: Beweeg je hoofd mee

Beweeg je hoofd altijd mee in de richting waarin je kijkt, zodat je ogen altijd in het midden blijven. Doe je dit niet, ook dan geldt dat jouw energie blokkeert en alles van binnen zich vernauwt. Bovendien wek je, wanneer je uit je ooghoeken kijkt, weinig vertrouwen op bij een ander. Wanneer jij je hoofd volledig meedraait, komt dat heel anders over. Je straalt zelfvertrouwen uit.

Tip 4: Niet in de ogen kijken

Kijk mensen tegen wie je spreekt nooit langer dan een paar seconden recht in de ogen. Doe je dit wel dan kom je in een tunnel terecht en dit veroorzaakt spanning. Je kunt bovendien niet goed meer bij de informatie komen die je met anderen wilt delen.

Tip 5: Zo kijk je wel

Sta je anderhalf tot twee meter van iemand af, laat dan je blik dwalen van het voorhoofd naar het gebied rond de ogen en dan naar iemands kin en linker- en rechteroor. De ander ervaart dit alsof je hem of haar aankijkt. Het levert bij beiden geen spanning op. Sta je nog dichterbij iemand, laat dan je blik glijden over het gebied rond de ogen en de neus.

Tip 6: Denk niet na over je woorden

Denk niet na over wat je wilt gaan zeggen, want juist dan blokkeer je, maar zie het voor je. Draai hiervoor af en toe je ogen even naar links of rechts omhoog om de (gevoels-) beelden op te halen. Je zult ervaren dat de juiste woorden op deze wijze als vanzelf in je opkomen.

Ga goed aan de slag met deze tips tegen stotteren. Wil je meer hulp om natuurlijk te leren spreken zonder te haperen?

Ga naar: Stottertherapie op locatie

Ga naar: Workshop Als de adem stokt

Ga naar: E-training Afrekenen met stotteren

Of neem contact met ons op.