Wat is storytelling?

Storytelling: betekenis, uitleg, voorbeelden en tips

Iedereen kent het wel: Tony Chocolonely. Een goed voorbeeld van een merk dat storytelling heeft ingezet om het verhaal achter een product te vertellen. De ongelijke verdeling van de stukken chocola in de reep representeert de ongelijke verdeling in de wereld. Bovendien vertelt het etiket het verhaal van de productie die 100% slaafvrij is.

In deze blog vertellen we hoe je het delen van verhalen succesvol inzet tijdens presentaties en daarmee de waarde en impact ervan enorm verhoogt.

Storytelling in je presentatie

Mondelinge informatieoverdracht door middel van feiten en argumenten is een lastig ding. Je luisteraars analyseren en verwerken wat jij zegt en zijn kritisch. Verlevendig jij je presentatie door middel van het delen van een verhaal, dan voelt het voor je luisteraars alsof ze iets meemaken. Storytelling is dan ook informatie aan een groep mensen overbrengen waarbij je tot de verbeelding spreekt.

Goede storytelling

Goede storytelling brengt data tot leven. Door herkenbare situaties en personages te creëren, ontstaat een emotionele band tussen mens en het verhaal, waardoor het onthouden en begrepen wordt.

Dit geldt natuurlijk niet alleen wanneer je een product of dienst presenteert, maar bijvoorbeeld ook voor content marketing, de marketing boodschappen op sociale media. Ieder onderwerp leent zich ervoor om een verhaal te creëren, waarbij mensen gaan zitten op het puntje van hun stoel om niets te missen.

Presenteer verhalen

Verhalen dienen ervoor om te zorgen dat jouw publiek nergens anders wil zijn, dan bij jou. Presenteer verhalen dan ook met verve, zodat de mensen ademloos naar je luisteren en alles en iedereen om zich heen vergeten. Een presentatie zonder goed verhaal is een slechte presentatie. Storytelling is de beste manier om kernwaarden, een boodschap, visie, lessen of andere informatie over te brengen op anderen.

Lees verder op deze pagina hoe je verhalen vertelt op een manier waarop je emoties aanspreekt waardoor de informatie goed blijft hangen en welke elementen daar een rol in spelen.

De volgende onderwerpen over storytelling komen aan bod:

• • Storytelling, hoe doe je dat?
  • Storytelling voorbeeld
  • Wat doet storytelling?
  • Waarom verhalen vertellen werkt
  • Overtuigen met storytelling
  • Welke vormen van storytelling zijn er?
  • Storytelling methode: 3 belangrijke ingrediënten
  • Storytelling met foto’s
  • Presenteren met storytelling
  • Samenvatting waarom storytelling ELKE BOODSCHAP meer IMPACT geeft
  • Storytelling leren
  • Storytelling tips

• Storytelling, hoe doe je dat?

  

  Om duidelijk te maken hoe je storytelling in de praktijk brengt, eerst een voorbeeld wat storytelling NIET is:

  Stel dat jij een presentatie geeft over verhalen vertellen. En begint met: ‘Welkom allemaal, ik wil het vandaag met jullie hebben over storytelling. Wat is het precies? En waarom werkt het zo goed? Wat zijn de do’s & don’ts omtrent storytelling? Dat ga ik jullie uitleggen. En ik geef storytelling tips waarmee je zelf aan de slag kunt…’

  Zo’n inleiding is enkel een opsomming van feiten. Storytelling daarentegen is het vertellen van goede verhalen. Een goede presentatie start met een verhaal.

  Storytelling voorbeeld

  Een voorbeeld van beginnen met storytelling lees je hieronder:

  Ik houd niet van bioscopen. Maar ik zat er toch. Ik kijk liever thuis op de bank naar een goede film. Maar dat betekende dat ik zou moeten wachten. De film was net uit. Dus nam ik plaats op de rode pluche klapstoel, stoel 6, rij 9 om precies te zijn. Vanwege de bloedgoeie trailer die eerder die week mijn aandacht trok en me niet meer losliet. Want echt, de bioscoopzaal mijd ik gewoonlijk als de pest.

  Ik houd er niet van als mensen voor me net iets te hard door de film heen keuvelen. Of, dat het niet de film is die me de adem beneemt, maar degene met een knoflookkegel naast me.

  Of een wildvreemde naast me die de wereld om zich heen is vergeten en gezellig tegen mij aankruipt. Maar nu zat er ik er dus toch, in de bioscoopzaal. En ja, het was echt de moeite waard.

  Wat doet storytelling?

  Zoals je uit het eerdere voorbeeld kunt opmaken is storytelling niets meer of minder dan mensen via beschrijvende verhalen naar een innerlijke film laten kijken die tot de verbeelding spreekt. Wanneer je enkel opsomt waar je het over gaat hebben, lukt dat niet. Het voorbeeld m.b.t. de bioscoop doet dat wel. Er wordt op je onbewuste visuele beeldscherm een film afgespeeld.

• Een beleving die blijft hangen

  Storytelling neemt je toehoorders dus mee in een verhaal. Het zorgt voor impact. Opsommingen van feiten, droge materie, kille cijfers, of een regelrecht promotiepraatje wordt niet onthouden. Simpelweg omdat het geen film op het innerlijke beeldscherm van jouw publiek weet te creëren. Daarom is overtuigen met storytelling zo belangrijk.

  Met andere woorden: het is als een sprookje uit je kindertijd dat je vandaag zelfs nog kunt herinneren.

• Iemand de weg vragen

  Je kunt storytelling vergelijken met iemand de weg vragen als je niet weet hoe je ergens moet komen. Zegt iemand eerste weg rechts, derde weg links, dan weer tweede weg rechts, vierde links en aan het einde linksaf. Dan kost dat jou als luisteraar veel moeite om te onthouden. Maar BESCHRIJFT iemand jou de weg dan klinkt dat heel anders.

  Bijvoorbeeld: als je door rijdt ga je na de kerk meteen rechtsaf en na 500 meter zie je aan de linkerkant een Toyota dealer en daar ga je linksaf en vervolgens ga je voorbij het winkelcentrum aan je rechterkant meteen rechtsaf. Je rijdt nog enkele zijstraten voorbij en zodra je aan de linkerkant op de hoek een bakker ziet, ga je naar links. Als je die weg uitrijdt ga je op het einde rechtsaf en als je de eerste witte woonboerderij aan de rechterkant ziet dan ben je op je bestemming.

  

  Spreken in het openbaar

  Waarom verhalen vertellen werkt

  Ons brein denkt in scenes en verhalen. Met storytelling anticipeer je daarop. Je kunt het vergelijken met wat er gebeurt als jij je op de bank nestelt met een goed boek. Al lezende vergeet je alles en iedereen om je heen.

  Je wordt in het verhaal gezogen. Personages komen tot leven en je voelt hun emoties. Goede verhalen verhaal maken dat je verbinding hebt met de hoofdpersoon; de held in het verhaal. Iedereen heeft moeite om gortdroge stof te onthouden. Dat is de reden dat studeren tijd en energie kost en dat je later weer veel vergeten bent.

  Overtuigen met storytelling

  Wil je overtuigen? Dan is verhalen vertellen een must. Want het werkt niet als je brandinstallaties verkoopt en je klanten vertelt dat dit de beste koop is en wat de technische specificaties zijn enz. Je boodschap is pas effectief als je een verhaal gaat delen over gebeurtenissen waaruit dit blijkt.

  Heb je een merk dan hoort daar een merkverhaal bij. Dat is iets om eerst over te brainstormen. Waardoor iedereen binnen je organisatie later hetzelfde verhaal vertelt: de corporate story.

  Verhalen emotioneren

  Verhalen vertellen heeft in eerste instantie alles te maken met emotioneren. Want mensen kopen geen product of dienst, maar emotie. Zo koop je geen TV maar kijkplezier, geen brandblusser, maar veiligheid, geen apparaat maar gemak. Vertaal jouw onderwerp daarom naar gevoel. Zo ga je mensen inspireren en maak je verbinding met je publiek.

  De beste volgorde daarbij is: pijn, inzicht, plezier. Of probleem, inzicht, overwinnen.

  Verhalen starten met pijn heeft impact omdat mensen daar het meest gevoelig voor zijn. Dit stamt uit de oertijd. Door negatieve emoties beter te registreren dan positieve had je meer kans om te overleven. En het geeft verbondenheid.

  Welke vormen van storytelling zijn er?

  Het verhaal delen van een (denkbeeldige) klant of situatie is één vorm van storytelling. Je kunt ook elementen als metaforen (beeldspraak) gebruiken om data, cijfers, een visie, product, bepaalde lessen, een dienst of boodschap met impact via verhalen te communiceren. Je maakt zodoende iets abstracts begrijpelijker door het te vergelijken met een concreet beeld, hoofdpersoon of verhaal.

  Je schotelt je publiek of lezers een helder, visueel beeld voor. Dit maakt het voor je lezers en luisteraars eenvoudiger om wat je vertelt te onthouden.

  Voorbeeld gebruik van metafoor

  

  Een goed voorbeeld ervan is het volgende verhaal dat je misschien al eens ergens hebt gelezen. De auteur is mij onbekend. Het onderwerp is loslaten.

  Twee monniken lopen langs de oever van een rivier. Daar treffen ze een oudere vrouw die door de rivier naar de overkant wil, maar het lukt haar niet op eigen kracht. Ze ziet de monniken aankomen en vraagt: “Kunnen jullie mij helpen de rivier over te steken?”

  De ene monnik antwoordt: “Nee, dat kunnen wij niet. Zoals je weet, is het ongepast als monniken en vrouwen elkaar aanraken”. De andere monnik zegt niets, stapt op de vrouw af en bukt zich zodat hij de vrouw op zijn rug kan dragen. Hij loopt door het water naar de overkant en zet haar daar af.

  De monniken lopen verder. De eerste monnik zwijgt en staart naar de grond. De ander kijkt ontspannen om zich heen, onbezorgd en vrij van gedachten. Na een uur wandelen houdt de eerste monnik het niet meer uit en valt woedend uit.

  “Je kent toch de regel dat monniken geen fysiek contact mogen hebben met vrouwen! Waarom droeg je die vrouw dan naar de overkant?!” De andere monnik antwoordt: “Ik heb haar ruim een uur geleden afgezet aan de overkant. Waarom draag jij haar nog steeds op je schouders mee?”

  De training Presenteer als een leider leert je hoe eenvoudig het is om data om te zetten in verhalen en hoe je met je houding, presence en stem mensen in beweging brengt.  

  Storytelling methode: 3 belangrijke ingrediënten

  Naast een verhaal dat de verbeeldingskracht van je toehoorders triggert en een goede opbouw ervan (pijn, inzicht, plezier), bevat de storytelling methode nog een aantal belangrijke ingrediënten:

  • Visueel spreken
  • Stemgebruik
  • Non-verbale ondersteuning

  Het echte storytelling gaat vanzelf

  Zodra je het onderwerp begrijpt waarover je presentatie gaat en begrijpt wat jou publiek van jou graag wil weten, dan is dat je voorbereiding. Des te meer je voorbereidt des te slechter gaan vaak je presentaties. De beste voorbereiding is daarom begrijpen wat je toehoorders willen weten. Je spreekt dan automatisch ook hun taal en je begrijpt de kernboodschap.

  Het enige dat je nodig hebt is een training waarin je leert hoe je altijd en overal bij informatie komt om bij iedere presentatie die je geeft, storytelling in te zetten. Een training waarbij je het vertrouwen in jezelf krijgt om dit effectief toe te passen. Waardoor je behalve spreker ook een goed verteller bent.

  Het wordt een automatisme om alles wat je wilt zeggen te beschrijven. En als je presenteert is behalve het verhaal de wijze hoe je dat brengt zeker zo belangrijk.

  Het bedrijfsleven heeft vandaag de dag genoeg sprekers die iets kunnen presenteren. Maar nauwelijks helden op het gebied van storytelling. Alle trainingen van Spreek.nl leren je de code van storytelling en vooral hoe je dat moeiteloos met weinig voorbereiding toepast. Heeft het jouw interesse? Klik hier.

  

  Visueel spreken

  Visueel spreken houdt in: voor je zien wat je wilt vertellen en dit doorgeven. ‘Mijn vakantie was leuk’, zegt bijvoorbeeld niemand iets.  Zodra je echter een inkijkje geeft in het appartement, het geweldige uitzicht beschrijft en een smakelijk beeld voorschotelt van het ontbijtbuffet, gebeurt er iets anders. Want onze hersenen zijn een fantastisch instrument. Het haalt moeiteloos herinneringen naar boven.

  Het breindeel van de zintuigen wordt meteen actief wanneer je beschrijft wat er tijdens een diner op je bord lag, hoe het rook en smaakte. Vertel je beschrijvend over hoe je ging hardlopen, fietsen, of een andere lichamelijke activiteit uitvoerde, dan gaat het breindeel van de motoriek aan de slag. Zo worden jouw verhalen een beleving bij je toehoorders.

Verhalen emotioneren

Vertel je over een emotie? Dan brengt het enkel benoemen van een gevoel nauwelijks iets teweeg. Zo maak je niet veel los wanneer je vertelt: ‘’Ik was ontzettend boos en geïrriteerd’’. Maar wel als je het opnieuw beleeft en beschrijft ‘’Mijn nekharen gingen overeind staan, ik voelde mijn hart in mijn borstkas bonken en hoe ik mijn vuisten balde, waardoor mijn nagels zich in mijn hand priemden. De pijn voelde ik pas achteraf.’’

Stemgebruik

Ook het gebruik van je stem is cruciaal als je verhalen vertelt. De manier waarop je iets vertelt is belangrijker dan wat je vertelt. De meest gemaakte fouten zijn: monotoon spreken, zinnen hoog eindigen, te snel spreken, te zacht spreken, in één ritme spreken en spreken zonder pauzes in te lassen.

Een goed verhaal vraagt om afwisseling in volume, toon en ritme. Zodra je iets wilt benadrukken, mag je je stem iets harder laten klinken, of juist zacht. Spreek vrolijk wanneer je iets vrolijks vertelt. En laat je stem resoluut klinken zodra je een conclusie of statement maakt.

Verhaal je over een conversatie tussen meerdere mensen, kies dan eens voor dialogen en geef iedere persoon een eigen identiteit door een andere stem op te zetten.

Zo blaas je jouw verhaal leven in en wordt het geloofwaardig. Het is een andere
manier van presenteren en de enige mogelijkheid om betrokkenheid te realiseren.

Non-verbale ondersteuning

Ook je gezichtsmimiek, houding, hand- en armgebaren zijn van groot belang bij storytelling. Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen meer waarde hechten aan non-verbale communicatie dan aan woorden. Dit betekent in de praktijk dat, wanneer jij iets vrolijks vertelt en daarbij niet blij, maar nors kijkt, niet geloofwaardig op hen overkomt.

Gaat jouw verhaal over een winnaar, maar sta je er als een zoutzak bij, dan wordt wat jij zegt niet serieus genomen. Gaat het over vertrouwen en wend jij je hoofd af, dan roep je eerder wantrouwen op.

Storytelling met foto’s

Ook met foto’s kun je een verhaal vertellen. Sterker, één enkel beeld op zich kan dat. Er zijn fotografen die hier geweldig goed in zijn. Geef je echter een verbale presentatie, dan mag je voorzichtig zijn met het gebruiken van foto’s en afbeeldingen.

Natuurlijk kun je er niet omheen als je als architect bijvoorbeeld vertelt over het ontwerp van een huis, of complete wijk. Dan wil iedereen zien hoe het gaat worden. Maar zodra het niet noodzakelijk is om beeld te gebruiken, laat dit dan achterwege.

Elk mens heeft namelijk zijn eigen ideaalbeelden bij onderwerpen en situaties. Je zorgt voor ruis als jouw foto daar niet aan voldoet.

Presenteren met storytelling

Presenteren met storytelling is, zoals je inmiddels begrepen zult hebben, dé manier om je publiek op het puntje van hun stoel te krijgen en overtuigend en geloofwaardig over te komen. Laat die kans dus niet liggen. De belangrijkste punten op een rij:

• Vermijd een opsomming van feiten, maar breng ze tot leven in een verhaal.
• Vertel het verhaal van een denkbeeldige klant, of kies voor metaforen.
• Deel je verhaal op in pijn-inzicht-plezier.
• Maak het visueel door beschrijvend te spreken.
• Gebruik je stem en lichaamstaal om je verhaal te ondersteunen en kracht bij te zetten.

Samenvatting waarom een verhaal ELKE BOODSCHAP meer IMPACT geeft:

• Een verhaal vertellen activeert je toehoorders en maakt hen minder kritisch.
• Het roept bij hen het gevoel op dat zij iets meemaken.
• Het biedt structuur en samenhang, waardoor de boodschap beter blijft hangen.
• Je praat als spreker gemakkelijker als je een verhaal vertelt.
• Feiten worden een verhaal als je visueel (in geuren en kleuren) spreekt.

Storytelling leren

Je kunt verhalen vertellen leren en oefenen tijdens een storytelling training, cursus of workshop. Bij SPREEK is storytelling standaard onderdeel van al onze Spreken in het openbaar trainingen.

Er is veel ruimte om te oefenen in de praktijk. Je krijgt waardevolle feedback die je direct in de praktijk kunt toepassen. Ook als je kiest voor onze Spreekangst Masterclass, komt storytelling aan bod.

• Storytelling tips

• 
  1. Schrijf je verhaal niet uit en leer het niet uit je hoofd, maar bepaal de grote lijnen. Schrijf desnoods wat punten op een kaartje als geheugensteuntje. Als je vervolgens voor je ziet wat je wilt vertellen en dit doorgeeft, zit je nooit om woorden verlegen en komt jouw boodschap het meest natuurlijk over.
  2. Spreek harder dan je gewend bent. Als jij denkt dat je je stem verheft, vinden anderen het meestal een normaal volume. Bovendien kun je als je zacht spreekt niet of nauwelijks dynamiek aanbrengen qua toon en volume.
  3. Las af en toe eens een spreekpauze in om de spanning van je verhaal op te voeren. En besef; een spreekpauze die voor jouw gevoel heel lang duurt, wordt als veel korter ervaren door je toehoorders. Maak er dus gerust een flinke spreekpauze van.

  Wil je meer leren over storytelling, oefenen in de praktijk en waardevolle feedback en tips krijgen? Kijk dan bij ons aanbod van presentatie trainingen.

  Heb je hulp nodig bij het kiezen van de training die het beste bij jou past? Bel gerust voor vrijblijvend advies: 0182-612345.