Spreekangst? Doe je voordeel met 19 tips

Glossophobia, in de volksmond ook wel spreekangst genoemd, is een veelvoorkomende angst. Ruim 75% van de sprekers herkent deze angst.

Heb je last van spreekangst? Dan herken je vast een groot deel van onderstaande symptomen. Bij elk symptoom vind je nuttige spreekangst tips. Ga er serieus mee aan de slag. Er gaat letterlijk en figuurlijk een nieuw wereld voor je open.

1. Je hebt een smoezenboek paraat

Je hebt een smoezenboek paraat om onder presentaties uit te komen. En steekt daarmee teveel kostbare energie in het ontlopen van iets wat er vandaag de dag, vooral in je werk, vaak gewoon bij hoort.
TIP:
Het ontlopen van presentaties of andere spreekmomenten is geen oplossing. Je schuift het probleem voor je uit en bevestigt je angst. Oefen daarom serieus met onderstaande tips. Volg een spreekangsttraining als je extra hulp nodig hebt. Zelfs als je jarenlang met spreekangst kampt, wordt dit in 2 trainingsdagen getransformeerd in spreek-LEF.

2. Piekeren

Je piekert al weken of dagen van te voren over dat ene spreekmoment in de toekomst en voelt je gespannen of angstig.
TIP:
Een constante stroom van zich herhalende vragen met steeds dezelfde antwoorden heeft bezit genomen van je brein. Je kunt je er niet van losmaken, zo lijkt het. Draai zo nu en dan de woorden van een zin om. ‘Ik ben bang om te spreken’, wordt dan: ‘Nekerps et mo gnab ned ki’ Je brengt op die manier een onderbreking tot stand in de maalstroom van het doelloos denken in cirkels.

3. Voorstelrondjes en vergaderingen zijn een nachtmerrie

Nog 3 mensen voor me…, nog 2…., nog 1… Je raakt in paniek zodra je weet dat je iets moet zeggen tijdens een vergadering, of als er een voorstelrondje op stapel staat.
TIP:
Je bent naar binnen gekeerd en ziet in gedachten beelden die niets te maken hebben met de werkelijkheid, zoals ogen die je aanstaren. Richt je aandacht naar buiten. Neem waar wat er werkelijk om je heen is. Bij het juist waarnemen draai je je hoofd altijd mee, zodat je ogen in het midden blijven. Kijk dus nooit uit je ooghoeken als een angstig dier. Naast het feit dat goed waarnemen ontspant, geeft het je ook een meer zelfverzekerde uitstraling.

4. Angst voor conversaties met anderen

Als je erge last van spreekangst hebt, voel je je ook gespannen of angstig als iemand je aanspreekt of je een vraag stelt. Op straat, maar bijvoorbeeld ook tijdens een verjaardag of in de pauze als je in de kantine met je collega’s aan het lunchen bent.
TIP:
Ontspan je tenen. Zodra je je tenen gespannen houdt, krijgen je longen een seintje en vernauwt je ademhaling. Ontspannen tenen zorgt voor ruimte van binnen en ontspant. Geef daarnaast je gesprekspartner, of iedereen die er bij zit, in gedachten eens flaporen, een snotneus of een gek kapsel. De situatie ziet er meteen niet meer zo spannend uit.

5. Bang voor autoriteit

Je ziet erg op tegen een officieel gesprek. Bijvoorbeeld met een  leidinggevende, tijdens een sollicitatiegesprek, of een andere autoriteit.
TIP:
Kijk de ander niet recht in de ogen. Tijdens een gesprek levert het onnodig veel spanning op. Zodra 2 dieren elkaar recht in de ogen kijken gaan ze vechten. Kijken 2 mannen in de kroeg elkaar recht in de ogen omdat de een bij de ander op de tenen stond? Grote kans dat het eindigt in een matpartij. Kijk voortaan met interesse naar het gezicht van de ander en voornamelijk naar het deel onder de ogen. Het is niet onbeleefd, want niemand ziet waar je exact naar kijkt.

6. Concentratieproblemen

Je hoort niet of nauwelijks wat mensen die voor jou aan het woord zijn vertellen, omdat je wordt opgeslokt door je eigen innerlijke horrorfilm. Je loopt daardoor informatie mis die van belang kan zijn, bijvoorbeeld tijdens werkoverleg
TIP:
Richt je aandacht naar buiten. Naar wat er zich werkelijk afspeelt op dit moment. Luister naar wat de ander vertelt en zie het voor je. Zo blijf je in het nu.

7. Gevoel van machteloosheid

Je voelt je machteloos omdat je de angst en paniek niet onder controle krijgt.
TIP:
Je bent bezig met wat je NIET wilt en krijgt er meer van. Want alles wat aandacht krijgt, groeit. Houd je daarom bezig met wat je wel wilt: denk er zoveel mogelijk aan hoe leuk, goed en mooi jouw praatje of presentatie voortaan wordt.

8. Opgejaagd gevoel

Bij het idee alleen al dat je het woord moet voeren, voel je je opgejaagd. Laat staan als het werkelijk zo ver is…
TIP:
Een opgejaagd gevoel heeft alles te maken met het idee dat je MOET presteren. Sta er eens bij stil dat je met ‘moeten’ ieder plezier vergalt. Je mag, je wenst, je gaat, je kan, je kiest er voor, je wilt, enz. Het geeft een spreekmoment een heel andere lading als je ‘moeten’ vervangt door iets anders. Vooral als je eens voor jezelf op een rijtje zet waarom je WEL zou WILLEN spreken in het openbaar.

9. Het gaat fout vanaf de eerste seconde

Het is onmogelijk voor je om ontspannen aan een presentatie te beginnen. Nog voordat je mag beginnen, slaat de angst al toe.
TIP:
Heb het lef om te durven kijken! Kijk om je heen als je rustig naar de plek loopt waar je gaat spreken. Kijk dus niet naar de grond. Neem de tijd om vanuit je spreekpositie opnieuw rond te kijken. Neem de hele ruimte in je op. Rustig waarnemen is ruimte innemen en brengt rust.

10. Zelftwijfel

Je vraagt je af wat anderen van jou vinden. En geeft zelf in gedachten het antwoord al. En dat antwoord is niet positief.
TIP:
Wat de ander van jou vindt zal je nooit zeker weten. En zegt ook niets over jou, maar over die ander zelf. Het is dus zonde van je tijd om je dat steeds af te vragen. Bovendien is het euvel dat jij kritiek hebt op jezelf. Je kijkt zogezegd kritisch naar jezelf door de ogen van een ander.

11. Onzekerheid

Je weet jezelf geen houding te geven en voelt je onzeker.
TIP:
Als je angstig of onzeker bent, maak je jezelf klein. Maak jezelf eens groot. Alsof de hele wereld van jou is. Je gaat je er veel beter door voelen. Gebruik tijdens het spreken je handen om wat je zegt te ondersteunen.

12. Trillende stem en hoge adem

Als je spreekangst hebt, uit zich dat onder meer in een trillende, onvaste stem en bijvoorbeeld ademtekort.
TIP:
Spreek harder dan je gewend bent. Eindig je zinnen laag of zacht. Zo blijft er geen restlucht achter. Dit voorkomt gejaagd spreken, ademnood, hyperventilatie of een onzekere stem.

13. Bloosangst

Je bent bang om tijdens een presentatie te gaan blozen en wat anderen daar van zullen vinden.
TIP:
Maar liefst tien procent van de mensen tussen 15 en 60 jaar oud heeft last van blozen. Je bent dus zeker niet de enige! Veel mensen hebben er echter geen probleem mee dat ze af en toe rood worden. En als je blozen niet als een probleem ziet, heb je er geen last van. Het wordt pas een heet hangijzer als je er zélf een probleem van maakt.

14. Zweten, snelle hartslag, misselijkheid en andere lichamelijke sensaties

Je wilt de lichamelijke sensaties onder controle krijgen. Zoals een bonkend hart, droge mond, overmatig transpireren, klamme handen, darmklachten, zenuwen op de maag, winderigheid, misselijkheid.
TIP:
Probeer nooit om lichamelijke sensaties onder controle krijgen! Iedere vorm van controle maakt je probleem groter. Je hart gaat bijvoorbeeld nog harder kloppen en je ademhaling versnelt nog meer. Het draait om loslaten.

15. Je weet niet hoe je kunt loslaten

Je probeert uit alle macht je spreekangst los te laten, maar het lukt je niet.
TIP:
Loslaten is niet iets wat je kunt doen. Het houdt in: accepteren wat er op dat moment is. Vanuit acceptatie kun je vervolgens stappen maken om iets te veranderen, bijvoorbeeld door de tips op deze pagina toe te passen. Accepteer je je angst niet, zodra deze zich openbaart? Dan gaat al jouw energie daar naar toe. En die energie kun je beter gebruiken.

16. Angst om fouten te maken

Je leert een presentatie uit je hoofd om maar geen fouten te maken of met je mond vol tanden te staan.
TIP:
Bereid je presentatie niet eindeloos voor en leer hem zeker niet uit je hoofd. Je loopt het risico om je tekst kwijt te raken en te blokkeren. Als je weet waarover je het wilt hebben, zijn wat aanknopingspunten op een klein papiertje voldoende. Vertel vervolgens wat je voor je ziet. Draai je ogen ietwat naar links of rechts omhoog. Je kijkt dan in gedachten naar het beeld wat je wilt beschrijven. De woorden komen dan als vanzelf.

17. Boosheid en teleurstelling

Je bent boos op, of kritisch naar jezelf omdat je voor spreekbeurten wegloopt, of het weer niet is gelukt om ontspannen het woord te voeren.
TIP:
Denken is een gesprek voeren in jezelf met jezelf. Zeg je ooit tegen iemand die je lief is: ‘Wat ontzettend stom van je dat je spreekangst hebt?’ Of: ‘Wat ben je een looser dat het je weer niet gelukt is?’  Waarom doe je dat dan wel tegen jezelf? Spreek jezelf voortaan motiveren toe. Houd jezelf voor wat er allemaal goed is aan je en hoezeer ook jij de moeite waard bent!

18. Je vraagt je steeds af waarom je spreekangst hebt

Als je spreekangst hebt, houd jij je waarschijnlijk vaak bezig met de vraag:  ‘Waarom heb ik dit? Waarom moet mij dit steeds overkomen?’
TIP:
Stop hiermee Je stelt die vragen waarschijnlijk al jaren, maar het levert je niets op. Het gaat om je wens. Wat wil je graag? Denk aan je doel, niet aan de angst. En onderneem stappen om je doel te bereiken.

19. Uitstelgedrag

Je stelt het keer op keer uit om iets aan je spreekangst te gaan doen.
TIP:
Uitstelgedrag is één van de grootste energievreters en angst-in-stand-houders die er is. Meteen actie ondernemen levert heel veel op: de kick van de overwinning. En dat gééft energie. Neem een resoluut besluit: ontloop geen spreekmomenten meer, oefen met bovenstaande spreekangst tips in de praktijk, zoek ondersteuning als je die nodig hebt. Maar bovenal: ga er met jezelf geen dialoog meer over aan.

Heb je meer hulp nodig?

Ga naar: Spreekangst Masterclass

Of kies voor de online e-training Afrekenen met Spreekangst die je thuis in je eigen tempo kunt doen.

Wil je advies? Bel gerust: 0182-612345